کد مطلب:155 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:282

احکام شیر دادن
مسأله 2614 ـ اگر زنی بچه ای را با شرایطی كه در مسأله (2619) گفته خواهد شد، شیر دهد، آن بچه به این عدّه محرم می شود:

اوّل: خود زن و او را مادر رضاعی می گویند.

دوّم: شوهر زن كه شیر مال اوست و او را پدر رضاعی می گویند.

سوّم: پدر و مادر آن زن هر چه بالا روند، اگر چه پدر و مادر رضاعی او باشند.

چهارم: بچه هایی كه از آن زن به دنیا آمده اند، یا به دنیا می آیند.

پنجم: بچه های اولاد آن زن هر چه پائین روند، چه از اولاد او به دنیا آمده، یا اولاد او آن بچّه ها را شیر داده باشند.

ششم: خواهر و برادر آن زن اگر چه رضاعی باشند. یعنی بواسطه شیر خوردن، با آن زن خواهر و برادر شده باشند.

هفتم: عمو و عمه آن زن اگر چه رضاعی باشند.

هشتم: دایی و خاله آن زن اگر چه رضاعی باشند.

نهم: اولاد شوهر آن زن كه شیر مال آن شوهر است، هر چه پایین روند، اگر چه اولاد رضاعی او باشند.

دهم: پدر و مادر شوهر آن زن كه شیر مال آن شوهر است، هر چه بالا روند.

یازدهم: خواهر و برادر شوهری كه شیر مال او است اگر چه خواهر و برادر رضاعی او باشند.

دوازدهم: عمو و عمه و دایی و خاله مادر و شوهری كه شیر مال اوست هر چه



[437]

بالا روند، اگر چه رضاعی باشند. و نیز عدّه دیگری هم كه در مسائل بعد گفته می شود، بواسطه شیر دادن محرم می شوند.

مسأله 2615 ـ اگر زنی بچه ای را با شرایطی كه در مسأله (2619) گفته می شود شیر دهد، پدر آن بچه نمی تواند با دخترهایی كه از آن زن به دنیا آمده اند ازدواج كند. و نیز نمی تواند دخترهای شوهری را كه شیر مال او است برای خود عقد نماید، بلكه احتیاط واجب آن است كه دخترهای رضاعی او را هم برای خود عقد ننماید ولی جایز است با دخترهای رضاعی آن زن ازدواج كند. اگر چه احتیاط مستحب آن است كه با آنان ازدواج نكند، و نگاه محرمانه یعنی نگاهی كه انسان می تواند به محرم های خود كند به آنان ننماید.

مسأله 2616 ـ اگر زنی بچه ای را با شرایطی كه در مسأله (2619) گفته می شود شیر دهد، شوهر آن زن كه صاحب شیر است به خواهرهای آن بچه محرم نمی شود. ولی احتیاط مستحب آن است كه با آنان ازدواج ننماید، و نیز خویشان شوهر به خواهر و برادر آن بچه محرم نمی شوند.

مسأله 2617 ـ اگر زنی بچه ای را شیر دهد، به برادرهای آن بچه محرم نمی شود. و نیز خویشان آن زن به برادر و خواهر بچه ای كه شیر خورده محرم نمی شوند.

مسأله 2618 ـ اگر انسان با زنی كه دختری را شیر كامل داده ازدواج كند و با آن زن نزدیكی نماید، دیگر نمی تواند آن دختر را برای خود عقد كند.

مسأله 2619 ـ اگر انسان با دختری ازدواج كند، دیگر نمی تواند با زنی كه آن دختر را شیر كامل داده ازدواج نماید.

مسأله 2620 ـ انسان نمی تواند با دختری كه مادر، یا مادر بزرگ انسان او را شیر كامل داده اند ازدواج كند. و نیز اگر زن پدر انسان از شیر پدر او دختری را شیر داده باشد، انسان نمی تواند با آن دختر ازدواج نماید و چنانچه دختر شیر خواری را برای خود عقد كند بعد مادر یا مادر بزرگ یا زن پدر او از شیر همان پدر، آن دختر را شیر دهد، عقد باطل می شود.

مسأله 2621 ـ با دختری كه خواهر، یا زن برادر انسان از شیر برادرش او را شیر



[438]

كامل داده نمی شود ازدواج كرد، و همچنین است اگر خواهر زاده یا برادر زاده، یا نوه خواهر یا نوه برادر انسان آن دختر را شیر داده باشد.

مسأله2622 ـ اگر زنی بچه دختر خود را شیر دهد، آن دختر به شوهر خود حرام می شود. و همچنین است اگر بچه ای را كه شوهر دخترش از زن دیگر دارد شیر دهد. ولی اگر بچه پسر خود را شیر دهد، زن پسرش كه مادر آن طفل شیر خوار است بر شوهر خود حرام نمی شود.

مسأله 2623 ـ اگر زن پدر دختری، بچه شوهر آن دختر را از شیر پدر دختر شیر دهد، آن دختر به شوهر خود حرام می شود، چه بچه از همان دختر یا از زن دیگر شوهر او باشد.



شرایط شیر دادنی كه علت محرم شدن است

مسأله 2624 ـ شیر دادنی كه علت محرم شدن است نُه شرط دارد:

اول: بچه شیر زن زنده را بخورد، پس اگر از پستان زنی كه مرده است شیر بخورد فایده ندارد.

دوّم: شیر آن زن از حرام نباشد، پس اگر شیر بچه ای را كه از زنا به دنیا آمده به بچه دیگر بدهند، بواسطه آن شیر، بچه به كسی محرم نمی شود.

سوّم: شیر از ولادت باشد، بنابر این اگر پستان بدون تولّد فرزندی شیر پیدا كند و بچه از آن شیر بخورد سبب محرمیّت نمی شود.

چهارم: بچه شیر را از پستان بمكد، پس اگر شیر را در گلوی او بریزند نتیجه ندارد.

پنجم: شیر، خالص و با چیز دیگر مخلوط نباشد.

ششم: شیر از یك شوهر باشد. پس اگر زن شیر دهی را طلاق دهند، بعد شوهر دیگری كند و از او آبستن شود و تا موقع زائیدن، شیری كه از شوهر اول داشته باقی باشد و مثلا هشت دفعه پیش از زاییدن از شیر شوهر اول و هفت دفعه بعد از زاییدن از شیر شوهر دوّم به بچه ای بدهد، آن بچه به كسی محرم نمی شود.

هفتم: بچه بواسطه مرض شیر را قی نكند و اگر قی كند، بنابر احتیاط واجب كسانی كه بواسطه شیر خوردن به آن بچه محرم می شوند، باید با او ازدوج نكنند، و نگاه محرمانه هم به او ننمایند.



[439]

هشتم: پانزده مرتبه، یا یك شبانه روز بطوری كه در مسأله بعد گفته می شود شیر سیر بخورد یا مقداری شیر به او بدهند كه بگویند از آن شیر استخوانش محكم شده و گوشت در بدنش روییده است، بلكه اگر ده مرتبه هم به او شیر بدهند در صورتی كه بین آن ده مرتبه هیچ فاصله ای نباشد یعنی كودك شیر فرد دیگر یا طعام نخورده باشد، احتیاط واجب آن است كه كسانی كه بواسطه شیر خوردن او به او محرم می شوند، با او ازدواج نكنند و نگاه محرمانه هم به او ننمایند.

نهم: دو سال بچه تمام نشده باشد و اگر بعد از تمام شدن دو سال، او را شیر دهند به كسی محرم نمی شود، بلكه اگر مثلا پیش از تمام شدن دو سال، هشت مرتبه و بعد از آن، هفت مرتبه شیر بخورد، به كسی محرم نمی شود، ولی چنانچه از موقع زاییدن زن شیر ده بیشتر از دو سال گذشته باشد و شیر او باقی باشد و بچه ای را شیر دهد احتیاط واجب در ترك ازدواج و ترك معامله محرمیّت است.

مسأله 2625 ـ باید بچه در بین یك شبانه روز غذا یا شیر كس دیگر را نخورد ولی اگر كمی غذا بخورد كه نگویند در بین شیردادن، غذا خورده اشكال ندارد، و نیز باید پانزده مرتبه را از شیر یك زن بخورد و در بین پانزده مرتبه شیر كس دیگر را نخورد و در هر دفعه بدون فاصله شیر بخورد، ولی اگر در بین شیر خوردن نفس تازه كند، یا كمی صبر كند، كه از زمان اولی كه پستان در دهان می گیرد تا وقتی سیر می شود، یك دفعه حساب شود اشكال ندارد. و در صورتیكه ده بار شیر بخورد بنابر احتیاط واجب شرائط باید رعایت شود.

مسأله 2626 ـ اگر زن از شیر شوهر خود بچه ای را شیر دهد، بعد شوهر دیگر كند و از شیر آن شوهر هم بچه دیگر را شیر دهد آن دو بچه به یكدیگر محرم نمی شوند، اگر چه بهتر است با هم ازدواج نكنند و نگاه محرمانه به یكدیگر ننمایند.

مسأله 2627 ـ اگر زن از شیر یك شوهر چندین بچه را شیر دهد، همه آنان به یكدیگر و به شوهر و به زنی كه آنان را شیر داده محرم می شوند.

مسأله 2628 ـ اگر كسی چند زن داشته باشد و هر كدام آنان با شرایطی كه گفتیم، بچه ای را شیر دهد، همه آن بچه ها به یكدیگر و به آن مرد و به همه آن زنها



[440]

محرم می شوند.

مسأله 2629 ـ اگر كسی دو زن شیر ده داشته باشد و یكی از آنان بچه ای را مثلا هشت مرتبه و دیگری هفت مرتبه شیر بدهد آن بچه به كسی محرم نمی شود.

مسأله 2630 ـ اگر زنی از شیر یك شوهر پسر و دختری را شیر كامل بدهد آنها با هم محرم می شوند ولی خواهر و برادر آن دختر به خواهر و برادر آن پسر محرم نمی شوند.

مسأله 2631 ـ انسان نمی تواند بدون اذن زن خود، با زنهایی كه بواسطه شیر خوردن، خواهر زاده یا برادر زاده زن او شده اند ازدواج كند. و نیز اگر با پسری لواط كند، بنابر احتیاط واجب نمیتواند با دختر و خواهر و مادر و مادر بزرگ آن پسر كه رضاعی هستند یعنی بواسطه شیر خوردن، دختر و خواهر و مادر او شده اند ازدواج نماید.

مسأله 2632 ـ زنی كه برادر انسان را شیر داده به انسان محرم نمی شود، اگر چه احتیاط مستحب آن است كه با او ازدواج نكند.

مسأله 2633 ـ انسان نمی تواند با دو خواهر، اگر چه رضاعی باشند یعنی بواسطه شیر خوردن، خواهر یكدیگر شده باشند ازدواج كند، و چنانچه دو زن را عقد كند و بعد بفهمد خواهر بوده اند، در صورتی كه عقد آنان در یك وقت بوده هر دو باطل است و اگر در یك وقت نبوده عقد اولی صحیح و عقد دومی باطل است.

مسأله 2634 ـ اگر زن از شیر شوهر خود كسانی را كه بعداً گفته می شود شیر دهد، شوهرش بر او حرام نمی شود، اگر چه بهتر آن است كه این كار را نكند: اول: برادر و خواهر خود را. دوّم: عمو و عمه و دایی و خاله خود را. سوّم: اولاد عمو و اولاد دایی خود را. چهارم: برادر زاده خود را. پنجم: برادر شوهر، یا خواهر شوهر خود را. ششم: خواهر زاده خود، یا خواهر زاده شوهرش را. هفتم: عمو و عمه و دایی و خاله شوهرش را. هشتم: نوه زن دیگر شوهر خود را.

مسأله 2635 ـ اگر كسی دختر عمه یا دختر خاله انسان را شیر دهد به انسان محرم نمی شود ولی احتیاط مستحب آن است كه از ازدواج با او خود داری نماید.

مسأله 2636 ـ مردی كه دو زن دارد، اگر یكی از آن دو زن، فرزند عموی زن دیگر را شیر دهد، زنی كه فرزند عموی او شیر خورده، به شوهر خود حرام نمی شود.



[441]

آداب شیر دادن

مسأله 2637 ـ برای شیر دادن بچه بهتر از هر كس مادر او است و سزاوار است كه مادر برای شیر دادن از شوهر خود مزد نگیرد و خوب است كه شوهر مزد بدهد. و اگر مادر بخواهد بیشتر از دایه مزد بگیرد، شوهر می تواند بچه را از او گرفته و به دایه بدهد.

مسأله 2638 ـ مستحب است دایه ای كه برای طفل می گیرند، دوازده امامی و دارای عقل و عفت و صورت نیكو باشد و مكروه است كم عقل یا غیر دوازده امامی یابد صورت، یا بد خلق، یا زنا زاده باشد، و نیز مكروه است دایه ای بگیرند كه از زنا بچه دار شده و شیر او از زنا است.



مسائل متفرقه شیر دادن

مسأله 2639 ـ مستحب است زنها مواظب باشند كه هر بچه ای را شیر ندهند، زیرا ممكن است فراموش شود كه به چه كسانی شیر داده اند و بعد دو نفر محرم با یكدیگر ازدواج نمایند.

مسأله 2640 ـ كسانی كه بواسطه شیر خوردن، خویشی پیدا می كنند مستحب است یكدیگر را احترام نمایند، ولی از یكدیگر ارث نمی برند و حقوق خویشاوندی كه انسان با خویشان خود دارد برای آنان نیست.

مسأله 2641 ـ در صورتی كه ممكن باشد، مستحب است بچه را دو سال تمام شیر بدهند.

مسأله 2642 ـ اگر بواسطه شیر دادن، حق شوهر از بین نرود، زن می تواند بدون اجازه شوهر، بچه كس دیگر را شیر دهد، ولی جایز نیست بچه ای را شیر دهد كه بواسطه شیر دادن به آن بچه به شوهر خود حرام شود. مثلا اگر شوهر او دختر شیر خواری را برای خود عقد كرده باشد زن نباید آن دختر را شیر دهد، چون اگر آن دختر را شیر دهد خودش مادر زن شوهر می شود و بر او حرام می گردد.

مسأله 2643 ـ اگر كسی بخواهد زن برادرش به او محرم شود، باید دختر شیر



[442]

خواری را مثلا دو روزه برای خود صیغه كند و در آن دو روز با شرایطی كه در مسأله (2619) گفته شد زن برادرش آن دختر را شیر دهد. كه در این صورت عقد دختر باطل و برای او محرم و حرام ابدی می گردد و زن برادرش به او محرم می شود.

مسأله 2644 ـ اگر مرد پیش از آن كه زنی را برای خود عقد كند بگوید بواسطه شیر خوردن، آن زن بر او حرام شده: مثلا بگوید شیر مادر او را خورده، چنانچه تصدیق او ممكن باشد، نمی تواند با آن زن ازدواج كند. و اگر بعد از عقد بگوید و خود زن هم حرف او را قبول نماید عقد باطل است، پس اگر مرد با او نزدیكی نكرده باشد، یا نزدیكی كرده باشد، ولی در وقت نزدیكی كردن، زن بداند بر آن مرد حرام است، مهر ندارد و اگر بعد از نزدیكی بفهمد كه بر آن مرد حرام بوده، شوهر باید مهر او را مطابق زنهایی كه مثل او هستند بدهد.

مسأله 2645 ـ اگر زن پیش از عقد بگوید بواسطه شیر خوردن بر مردی حرام شده چنانچه تصدیق او ممكن باشد نمی تواند با آن مرد ازدواج كند و اگر بعد از عقد بگوید، مثل صورتی است كه مرد بعد از عقد بگوید كه زن بر او حرام است و حكم آن در مسأله پیش گفته شد.

مسأله 2646 ـ شیر دادنی كه علت محرم شدن است به دو چیز ثابت می شود:

اول: خبر دادن عدّه ای كه انسان از گفته آنان یقین یا اطمینان پیدا كند.

دوم: شهادت دو مرد عادل یا یك مرد و دو زن یا چهار زن كه همگی عادل باشند، ولی باید شرایط شیر دادن را هم بگویند، مثلا بگویند ما دیده ایم كه فلان بچه بیست و چهار ساعت از پستان فلان زن شیر خورده و چیزی هم در بین آن نخورده، و همچنین سایر شرطها را كه در مسأله (2619) گفته شد شرح دهند، ولی اگر معلوم باشد كه شرایط را می دانند و در عقیده با هم مخالف نیستند و با مرد و زن هم در عقیده مخالفت ندارند لازم نیست شرایط را شرح دهند.

مسأله 2647 ـ اگر شك كنند بچه به مقداری كه علت محرم شدن است شیر خورده یا نه، یا گمان داشته باشند كه به آن مقدار شیر خورده بچه به كسی محرم نمی شود ولی بهتر آن است كه احتیاط كنند.